Dit gewilde stukje Amsterdam kan niemand krijgen
en nog 6 plekken die je moet zien in de Hoofddorppleinbuurt.
De grond van dit stukje Amsterdam is al jaren zeer gewild. Projectontwikkelaars willen deze toplocatie, in het verlengde van de Zuidas, maar al te graag in handen krijgen. Dat dit nooit is gelukt, blijft een klein mysterie. Ik vroeg me af: waar ligt dit stukje precies? En wat vind je daar dan wel?
Het is een oase van groen en rust en ligt hemelsbreed op nog geen 600 meter van het Hoofddorpplein. We noemen het, al sinds vóór 1500, ‘te Vraghe’. Tegenwoordig Huis te Vraag. De kruiwagens staan langs de paden, half gevuld met gewied groen, en vertellen de bezoeker meteen: aan deze plek wordt met aandacht en liefde gewerkt.
Een vrouw leest te midden van de bloemen rustig haar boek. Als ik tijdens een mindfulnesscursus met mijn ogen dicht naar een perfecte plek zou moeten gaan, dan stel ik mij precies dit voor. Ik dacht alleen altijd dat ik daar uren voor in de auto naar Frankrijk of Italië moest zitten. Dat het op nog geen tien minuten fietsen van mijn huis ligt, is precies de realisatie die het doen van een ommetje keer op keer teweegbrengt. Soms zou ik mensen even stevig bij de schouders willen pakken en zeggen: er valt nog zó veel te ontdekken in je eigen stad!
Goed. Terug naar deze mysterieuze plek:
Hoe is deze mooie plek ontstaan? Wat is hier precies gebeurd? En wat valt er in die schamele 600 meter tot het Hoofddorpplein eigenlijk nog meer te ontdekken? Best veel, kan ik je alvast verklappen. Daarom nemen we je deze week mee van Huis te Vraag naar het Hoofddorpplein. Van groen naar grijs. Van kalmte naar chaos. En waarom juist die combinatie zo goed werkt. Want alleen groen en stil maakt ons niet gelukkig. Maar alleen grijs en druk net zomin.
Maak je straks zelf het Hoofddorppleinbuurt-ommetje? Dan kun je op onze kaart per stop een audiofragment beluisteren. In deze nieuwsbrief staat het fragment steeds bovenaan elke stop.
1. Vraag hier gerust wat
Vind je tussen het groen aan de Rijnsburgstraat het herkenbare witte huisje, dan weet je dat je goed zit. Daar begint Huis te Vraag.
Al vóór 1400 liep hier de oude route van Haarlem naar Amsterdam en op dit punt kruiste die weg de rivier de Schinkel. Het bleek een strategische plek voor een herberg, waar mensen konden eten en rusten. De oude herbergier schreef op een bord langs de weg “te vraghe”, oud-Nederlands voor: vraag hier gerust wat. En zo begon het leven van de naam die we nu nog steeds gebruiken. De plek verwierf pas écht bekendheid toen zelfs keizer Maximiliaan van Oostenrijk hier in 1486 de weg vroeg (leuke sidenote: aan hem danken we de keizerskroon op het Amsterdamse wapen).
De tijd verstreek en de plek veranderde. Een Amsterdamse lakenfabrikant liet hier in de 17e eeuw een landhuis bouwen. Hij noemde het (hoe kan het ook anders) ’t Huys te Vraag. Een molen en wat boerderijtjes volgden, maar toen in de 19e eeuw de textielindustrie verdween raakte het hier in verval. Het landhuis werd gesloopt.
Deze bijzondere plek werd wederom niet vergeten. In 1891 kreeg meneer Oosterhuis toestemming om hier een particuliere begraafplaats te beginnen.
De begraafplaats groeide uit tot een van de belangrijke begraafplaats in de stad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden hier ook Joden en slachtoffers van de hongerwinter begraven. In 1962 was Huis te Vraag vol: ruim 16.000 mensen lagen er begraven. Uitbreiding werd niet meer toegestaan. Wat volgde was dat het terrein werd verkocht aan de gemeente, met de wettelijke verplichting dat het nog 30 jaar intact moest blijven na de laatste begrafenis.
De laatste begrafenis was in 1962. Dat is inmiddels 63 jaar geleden. Toch ligt het terrein er nog altijd groen en onbebouwd bij, terwijl de grond al jaren gewild is. Dat niemand het gelukkig ooit heeft kunnen kopen, en daarom deze tuin/ begraafplaats nog steeds bestaat… dat blijft een klein mysterie.
→ Bron en meer informatie op de website van Huis te Vraag.
2. Remise Havenstraat: van vrijplaats naar…
